Zaplanowałeś urlop a koronawirus pokrzyżował Ci plany? Zastanawiasz się czy masz podstawy prawne do odstąpienia od umowy i odzyskania pieniędzy? Zapraszamy do lektury.
W czasie pandemii nikt nie zastanawia się jaki strój zabrać na wyjazd, ile pieniędzy przeznaczyć na drobne przyjemności czy pamiątki. W tak trudnym czasie staramy się minimalizować zagrożenie oraz gromadzić środki i produkty niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania w życiu codziennym. Ograniczamy kontakty z innymi do minimum, aby nie narażać siebie ani swoich najbliższych, ograniczamy wyjazdy. Co jednak z wyjazdami, za które już zapłaciliśmy? Wiele ludzi zadaję sobie zapewne pytanie czy otrzymają zwrot swoich pieniędzy i czy w ogóle mogą odwołać wyjazd?
Odstąpienie od umowy zawartej z biurem podróży
Otóż Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przypomina że konsument w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności ma prawo odstąpić od umowy zawartej z biurem podróży. Obecny światowy problem z pandemią SARS-CoV-2 jest taką okolicznością, ponieważ wycieczka może wiązać się z zagrożeniem zdrowotnym w kraju podróży.
Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych podróżny może bezpłatnie odstąpić od umowy o udział w wycieczce lub wczasach. Ma to miejsce w razie wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności, występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie , które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Aby podróżny mógł skorzystać z tego uprawnienia, muszą być zatem spełnione łącznie trzy warunki:
- wystąpiły nieuniknione i nadzywczajne okoliczności,
- okoliczności te wystąpiły nie w w dowolnym miejscu (np. w kraju wyjazdu), lecz w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie,
- okoliczności te mają znaczący wpływ bądź na realizację imprezy turystycznej, bądź na przewóz podróżnych do miejsca docelowego,
Zgodnie z art. 47 ust. 4 ustawy o imprezach turystycznych oraz powiązanych usługach turystycznych konsument może otrzymać zwrot wpłat, jeśli wystąpią nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności, które mogą znacząco wpłynąć na przewóz podróżnych i realizację imprezy turystycznej w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie. Konsument rezygnując z wycieczki nie może ubiegać się o dodatkowe zadośćuczynienie czy odszkodowanie.
Epidemia koronawirusa stanowi powód do odstąpienia od umowy. Konsekwencją odstąpienia od umowy jest zwrot świadczeń – zwrot wpłaconej przez podróżnego gotówki. Firma turystyczna, która anulowała imprezę, musiała dokonać zwrot w ciągu 14 dni. Wyłom od tej zasady wprowadza tzw. tarcza antykryzysowa.
Co na to tzw. tarcza antykryzysowa?
W ustawie z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – tzw. tarczy antykryzysowej – wskazano na możliwość odstąpienia od umowy oraz możliwe formy rozliczenia pomiędzy podróżnym a organizatorem turystyki.
Ustawa przewiduje możliwość przedłużenia terminu na zwrot pieniędzy klientom – w przypadku niemożności zorganizowania wyjazdy z powodu epidemii – do 180 dni od odstąpienia od umowy.
Tarcza antykryzysowa zakłada też możliwość skorzystania przez klientów z voucherów na realizację wydarzenia turystycznego w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza odwołana w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. To rozwiązanie ma pozwolić przetrwać branży turystycznej trudny okres. Jak mówiła minister rozwoju Jadwiga Emilewicz, rozliczenie się z firmą turystyczną w formie przyszłego świadczenia jest dowodem solidarności.
Poniżej wyciąg przepisów z tarczy antykryzysowej:
Art. 15k. 1. Odstąpienie od umowy w trybie określonym w art. 47 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych lub rozwiązanie przez organizatora turystyki umowy o udział w imprezie turystycznej w trybie określonym w art. 47 ust. 5 pkt 2 tej ustawy, które to odstąpienie od umowy lub rozwiązanie umowy pozostaje w bezpośrednim związku z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2, jest skuteczne z mocy prawa po upływie 180 dni od dnia powiadomienia przez podróżnego o odstąpieniu lub powiadomienia o rozwiązaniu przez organizatora turystyki.
2. Odstąpienie od umowy bądź jej rozwiązanie, o którym mowa w ust. 1, nie jest skuteczne w przypadku wyrażenia przez podróżnego zgody na otrzymanie w zamian od organizatora turystyki vouchera do realizacji na poczet przyszłych imprez turystycznych w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza turystyczna.
3. Wartość vouchera, o którym mowa w ust. 2, nie może być niższa niż kwota wpłacona na poczet realizacji dotychczasowej umowy o imprezę turystyczną.
4. Środki odpowiadające wpłatom na poczet realizacji umów o imprezy turystyczne, w stosunku do których zastosowanie znajdzie ust. 2, podlegają ochronie na wypadek niewypłacalności organizatora turystyki.
Podsumowując – koronawirus stanowi podstawę do odstąpienia od umowy. Podróżny powinien złożyć stosowne oświadczenie, powołać się na opisane w artykule przepisy (z zaznaczeniem, że powodem odstąpienia od umowy jest zaistnienie stanu epidemii i obawa o własne życie i zdrowie). W przypadku odstąpienia od umowy możemy oczekiwać zwrotu pieniędzy. Możemy także umówić się z organizatorem na zrealizowanie wycieczki w innym terminie, czy wykorzystanie vouchera.
Sebastian Chmara
