Rozwód z orzeczeniem o winie czy bez orzekania o winie? To jedna z większych rozterek osób decydujących się na rozwód? Jakie są plusy i minusy każdego z nich?
Rozwód z orzekaniem winy czy bez – co stanowią przepisy?
Decyzja o rozstaniu to wyjątkowo istotna decyzja. Pierwsza z kilku, którą trzeba podjąć. Zasadniczą kwestią postępowania rozwodowego jest rozwiązanie małżeństwa. To jak będzie ono przebiegało zależy od tego, czy strony życzą sobie rozwodu z orzeczeniem o winie czy bez orzekania o winie. Jeżeli rozwodzące się małżeństwo posiada wspólne małoletnie dzieci, przy okazji rozwodu sąd będzie miał obowiązek orzec także o tym przy kim pozostaną dzieci, o władzy rodzicielskiej nad dziećmi, o kontaktach z dziećmi, o alimentach. Należy pamiętać, że nie zawsze możliwym będzie rozwód bez orzekania o winie. Taki wyrok może bowiem zapaść tylko i wyłącznie wówczas, gdy życzą sobie tego obie strony (art. 57 § 1 k.r.o. stanowi, że na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie).Tak więc, jeżeli jedna strona wnosi o rozwód bez orzekania o winie, druga zaś nalega na rozwód z orzeczeniem o winie, sąd będzie miał obowiązek zbadać kwestię winy.
Niestety nie ma możliwości, aby zapadł rozwód bez orzekania o winie w przypadku, gdy jeden z małżonków – z rożnych przyczyn – nie uczestniczy w postępowaniu i nie zajmuje stanowiska. Co do tego, czy chce rozwodu z orzeczeniem o winie czy bez. W przypadku, gdy np. jeden z małżonków nie podejmuje sądowej korespondencji, nie odpowiada na pozew i nie pojawia się na rozprawie. Sąd może rozwiązać małżeństwo (zapadnie tzw. wyrok zaoczny) jednakże nie będzie to wyrok bez orzekania o winie? Dlaczego? To z uwagi na fakt, że sąd nie może domniemywać zgody drugiego małżonka na rozwód bez orzekania o winie. Żądanie w tym zakresie musi być wyraźne, nie może pozostawiać wątpliwości. Zgoda na rozwód bez orzekania o winie może być wyrażona w odpowiedzi na pozew lub podczas rozprawy rozwodowej. Należy pamiętać także, że zdanie co do przebiegu rozwodu można zmieniać – aż do momentu zakończenia postępowania.
Jakie są plusy i minusy rozwodu z orzekaniem o winie?
Zacznijmy od plusów. Niewątpliwym plusem rozwodu bez orzekania o winie jest szybkość postępowania. Jeżeli strony życzą sobie rozwodu bez orzekania o winie, sąd nie szuka odpowiedzi na pytanie, który z małżonków ponosi winę za rozpad małżeństwa. Nie ma więc potrzeby tzw. prania brudów, poszukiwania dowodów potwierdzających winę małżonka, przesłuchiwania świadków. Istnieje duża szansa na rozwiedzenie się na jednej rozprawie. Takie postępowanie jest też tańsze. Opłata za rozwód w wysokości 600,00 zł dzielona jest na dwoje. Sąd orzeka o zwrocie połowy uiszczonej opłaty. Rozwód bez orzekania o winie pozwala na rozstanie się w stosunkowo dobrej atmosferze. Tak, jest to możliwe. 😉 Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy małżonkowie posiadają dzieci i w przyszłości niejednokrotnie będą musieli porozumiewać się w kwestiach dzieci, spotykać się np. przy okazji kontaktów z dziećmi.
Minusy rozwodu bez orzekania o winie? Postępowanie jest trudne, także pod względem emocjonalnym. Wiąże się z drobiazgową analizą przebiegu całego postępowania. Strona, która twierdzi, że drugi małżonek ponosi wyłączną winę za rozwód musi to udowodnić. Wymaga to więc przedłożenia potwierdzających winę małżonka dowodów, np. dokumentów, nagrań, zgłoszenia świadków. Rozwód z orzeczeniem o winie może trwać nawet kilka lat. W pierwszej instancji od roku do nawet 3 lat. W takiej sytuacji apelacja od wyroku strony niezadowolonej z orzeczenia to rzecz pewna. A to dodatkowy rok na postępowania przed sądem drugiej instancji. W sumie nawet 4-5 lat. Rozwód z orzeczeniem o winie jest też dużo droższy. Nie chodzi tylko o opłatę od pozwu, (wspomniane 600,00 zł), ale wiąże się z dodatkowymi kosztami. Wynagrodzeniem dla biegłych, kosztami związanymi z udziałem świadków. Co do zasady koszty ponosi małżonek przegrywający postępowanie, a więc uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa.
Czy opłaca się walczyć o rozwód z orzeczeniem o winie?
To zależy. Każda sytuacja jest inna. Czasem Klientowi zależy na wykazaniu winy małżonka. Dla własnej satysfakcji, dla celów terapeutycznych, żeby zamknąć pewien etap w życiu. Od strony prawnej istnieje tylko jedna płaszczyzna, na którą wpływa to czy rozwód został orzeczony z wyłącznej winy jednego z małżonków, czy bez orzekania o winie. Chodzi o alimenty pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami. Gdy nastąpił rozwód w wyłącznej winy jednego małżonka, drugi małżonek ma ułatwioną drogę do dochodzenia alimentów dla siebie. Sąd, na żądanie małżonka niewinnego może orzec alimenty, jeżeli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
rozwód z orzeczeniem o winie, a alimenty od byłego małżonka
Co istotne, małżonek uznany przez sąd za wyłącznie winnego nie może dochodzić alimentów od małżonka, który nie ponosi winy za rozpad małżeństwa. Nigdy. Poza tym alimenty dla małżonka niewinnego płacone mogą być nawet dożywotnio (chyba, że uprawniony do alimentów zawrze nowy związek małżeński; wówczas obowiązek małżonka winnego wygasa). Alimentów od byłego małżonka można dochodzić także wówczas, gdy nie został on uznany za wyłącznie winnego. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie oraz gdy orzeczony został rozwód z winy obu stron. W tym wypadku jest trochę trudniej. Należy wykazać niedostatek a więc sytuację, w której brakuje nam środków do samodzielnego utrzymania się, do sfinansowania swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Na alimenty od małżonka wyłącznie winnego możemy liczyć znacznie krócej niż w pierwszym wariancie (przy wyłącznej winie). Gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. Wygasa także w przypadku, gdy dojdzie do zawarcia nowego związku małżeńskiego przez małżonka niewinnego (tak jak przy rozwodzie z wyłącznej winy). Na koniec jedna ważna uwaga. Wbrew powszechnemu wyobrażeniu, kwestia winy przy rozwodzie nie przekłada się na sprawę o podział majątku. Wywalczenie rozwodu z wyłącznej winy małżonka w żaden sposób nie wpłynie na nasze uprawnienia przy podziale majątku wspólnego.
Autor: radca prawny Lidia Makarska
